(Quỹ HTND)- Vượt lên trên cả ý nghĩa là kênh tín dụng hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất, Quỹ HTND đã trở thành "phương tiện" hữu hiệu để tập hợp, tổ chức hội viên nông dân thông qua những mô hình kinh tế hợp tác cùng lợi ích, cùng trách nhiệm. Thông qua đó, tổ chức Hội có thêm điều kiện thực hiện hiệu quả các phong trào do Hội phát động.
 |
|
Phó Chủ tịch Thường trực TƯ Hội NDVN Lại Xuân Môn (phải) thăm mô hình nuôi gà Đông Tảo của nông dân giỏi xã Đông Tảo, huyện Khoái Châu, Hưng Yên. |
Phó Chủ tịch Thường trực - ông Lại Xuân Môn cho biết, sau gần 20 năm xây dựng, phát triển, phương thức hoạt động của Quỹ HTND đã chuyển từ cho vay theo hộ, nhóm hộ nhỏ lẻ sang cho vay theo dự án nhằm xây dựng và nhân rộng các mô hình liên kết, hợp tác từng bước hình thành chuỗi nông sản hàng hóa…
-Thưa ông, thành lập vào tháng 3.1996, những năm đầu phương thức hỗ trợ của Quỹ HTND như thế nào và nguồn vốn được sử dụng ra sao?
Quỹ HTND ra đời nhằm hỗ trợ vốn ưu đãi cho ND, trước hết là ND nghèo phát triển sản xuất, tạo việc làm, nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo và vươn lên làm giàu. Việc điều hành, sử dụng nguồn Quỹ thời gian đầu gắn liền với chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về xóa đói, giảm nghèo. Chính vì vậy, giai đoạn đầu (1996 - 2010), Quỹ HTND chủ yếu cho vay đối với hộ, nhóm hộ nhỏ lẻ. Quy mô ban đầu còn khiêm tốn, nên Quỹ HTND hướng dẫn hộ ND nghèo sử dụng vốn theo phương châm, làm từng việc, đi từng bước, “lấy ngắn nuôi dài”. Nhiều hộ vay vốn đã thoát nghèo, số ít trở nên khá giả, ổn định cuộc sống. Có thể khẳng định, thời gian đầu, Quỹ HTND đã bắt nhịp với Chương trình mục tiêu quốc gia về xóa đói, giảm nghèo…
-Tại sao T.Ư Hội NDVN lại xây dựng và thực hiện Đề án đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của Quỹ HTND, giai đoạn 2011-2020, thưa ông?
Giai đoạn ban đầu (1996 - 2010) kết quả hoạt động Quỹ HTND còn rất khiêm tốn, chưa được như kỳ vọng; tốc độ tăng trưởng nguồn vốn còn chậm, quy mô vốn của nhiều đơn vị quá nhỏ, nhất là cấp huyện và cơ sở, nhiều đơn vị chưa xây dựng được Quỹ HTND; hệ thống tổ chức, bộ máy quản lý điều hành chậm hoàn thiện… Trước tình hình đó, Ban điều hành Quỹ HTND tiến hành nghiên cứu, khảo sát, hội thảo, tổng kết đánh giá đúng thực trạng về Quỹ HTND, từ đó tham mưu, đề xuất với Thường trực, Ban Thường vụ T.Ư Hội NDVN xây dựng các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp hoạt động Quỹ HTND giai đoạn 2011 đến 2020. Một trong những điểm chú ý là Quỹ HTND đổi mới căn bản phương thức hỗ trợ cho ND vay vốn phát triển sản xuất kinh doanh theo mô hình dự án (thay cho vay theo hộ hay nhóm hộ nhỏ lẻ) để xây dựng và nhân rộng các mô hình liên kết, hợp tác, nhóm hộ, trang trại, doanh nghiệp nhỏ…
-Thưa ông, tại sao phương thức hỗ trợ của Quỹ HTND lại có sự chuyển hướng từ cho vay theo hộ, nhóm hộ nhỏ lẻ sang cho vay theo dự án, các mô hình liên kết, hợp tác?
Cho vay theo mô hình dự án bên cạnh đảm bảo cho việc quản lý, theo dõi, giám sát tốt hơn nguồn Quỹ HTND còn đem lại nhiều lợi ích khác. Trước kia mỗi hộ, nhóm hộ nhỏ lẻ sử dụng vốn vay đầu tư vào phát triển các mô hình sản xuất khác nhau. Như thế rất phân tán mà không thể hỗ trợ nhau về kinh nghiệm, kiến thức sản xuất. Khi thực hiện theo phương thức cho vay theo dự án, các hộ cùng sinh sống ở 1 địa bàn, có sở thích hoặc cùng sản xuất ra 1 loại hàng hóa nông sản nào đó. Bởi cùng sản xuất 1 loại nông sản nên các hộ có thể tương trợ, giúp đỡ nhau về kinh nghiệm, kiến thức kỹ thuật, cây, con giống, vật tư…Cho vay theo dự án còn giúp Hội ND các cấp lồng ghép tốt hơn các hoạt động tư vấn, dịch vụ, hỗ trợ và dạy nghề, từ đó phát huy tối đa hiệu quả kinh tế-xã hội của mô hình sản xuất. Chính phương thức hỗ trợ vốn vay theo dự án như một công cụ làm thay đổi nhận thức, tư duy sản xuất của hội viên, ND từ làm ăn nhỏ lẻ, manh mún tiến tới liên kết, hợp tác với nhau qua các hình thức kinh tế tập thể. Trong bối cảnh nền kinh tế nước ta hội nhập ngày càng sâu vào nền kinh tế khu vực và thế giới, yêu cầu của sản phẩm nông nghiệp dù là nông sản thô hay đã qua chế biến không chỉ ngon, an toàn mà phải có giá thành cạnh tranh. Với tính chất sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, nhà nào biết nhà nấy thì khó đáp ứng được điều này. Theo đó, ND phải liên kết, sản xuất nông nghiệp phải được tổ chức theo chuỗi với quy mô hàng hóa tập trung mới có thể áp dụng cơ giới hóa, đầu tư khoa học, công nghệ để có sản lượng nông sản lớn, tương đối đồng nhất về chủng loại và chất lượng… Hỗ trợ vốn cho các tổ, nhóm nông dân liên kết, hợp tác sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm và ngành hàng đang là mục tiêu hướng tới của Quỹ HTND…
-Ông có thể cho biết một số kết quả ban đầu từ khi Hội NDVN triển khai phương thức cho vay Quỹ HTND mô hình dự án?
Các dự án vay vốn Quỹ HTND có liên kết từ mô hình nhỏ, đơn giản như tổ, nhóm ND cùng sở thích, tổ hợp tác, chi hội nghề nghiệp đến hợp tác xã, thậm chí sau này lên doanh nghiệp do ND góp cổ phần…Các hình thức kinh tế tập thể này đang ngày một rõ dần. Quỹ HTND cũng góp phần phát huy các thế mạnh nông nghiệp mỗi địa phương…Đó là các mô hình HTX sản xuất nấm, chè ở Thái Nguyên, chăn nuôi đại gia súc trâu, bò ở các tỉnh miền núi phía Bắc, chăn nuôi lợn, gà thương phẩm ở các tỉnh đồng bằng sông Hồng, trồng cây công nghiệp ở Tây Nguyên và các tỉnh Đông Nam Bộ, nuôi thủy sản, cây con, đặc sản ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long... Một số mô hình ban đầu là chi hội nghề nghiệp, nhóm ND liên kết đã vươn lên thành các HTX kiểu mới. Có những mô hình đã bước đầu hình thành chuỗi sản phẩm và ngành hàng có sự liên kết giữa ND với ND, giữa ND với doanh nghiệp và được tác động thêm bởi chính sách hỗ trợ của địa phương như ở Hà Tĩnh, Thái Nguyên, Hưng Yên…Như vậy, Quỹ HTND còn là công cụ hữu hiệu để các cấp Hội tham gia vào thực hiện quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới…
-Xin trân trọng cảm ơn ông!