Quy trình sản xuất gạo sạch đã góp phần thay đổi thói quen canh tác dựa vào thuốc bảo vệ thực vật của nông dân. Ảnh: CĐ.

Để nâng cao giá trị thu nhập từ lúa gạo, tỉnh Quảng Trị đang đẩy mạnh xây dựng và nhân rộng mô hình lúa hữu cơ, sản xuất lúa sạch. Tuy nhiên, từ trước đến nay các thương hiệu gạo trong tỉnh nói chung và gạo sạch vùng Diên Sanh (huyện Hải Lăng) nói riêng chưa được pháp luật bảo hộ nên thường thua thiệt so với sản phẩm cùng loại từ những địa phương khác.

Từ thực tế đó, vào năm 2020, UBND thị trấn Diên Sanh, huyện Hải Lăng phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Trị tiến hành dự án xác lập quyền sở hữu đối với nhãn hiệu chứng nhận “Gạo Diên Sanh”.

Dự án đã lựa chọn 10 hộ sản xuất, kinh doanh gạo sạch Diên Sanh để áp dụng thí điểm mô hình quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “Gạo Diên Sanh”. Theo đó, dự án tổ chức cho các hộ sản xuất, kinh doanh gạo sạch Diên Sanh áp dụng các văn bản, quy định vào thực tế quản lý.

Đồng thời mở các lớp tập huấn kỹ thuật trồng, chăm sóc, chế biến và bảo quản gạo vùng Diên Sanh theo hướng hữu cơ; hướng dẫn cho tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh sản phẩm về chủ trương xây dựng nhãn hiệu chứng nhận, phương thức quản lý và sử dụng nhãn hiệu chứng nhận.

Mô hình sản xuất gạo sạch vùng Diên Sanh do UBND thị trấn Diên Sanh phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Trị thực hiện. Ảnh: CĐ.

Kết hợp tập huấn nâng cao kiến thức về sở hữu trí tuệ; tổ chức kiểm định và chứng nhận sản phẩm đủ điều kiện để cấp quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận; việc tuân thủ Quy chế quản lý và sử dụng nhãn hiệu chứng nhận “Gạo Diên Sanh”. Kiểm tra chất lượng sản phẩm lưu thông trên thị trường; kiểm tra đột xuất, định kỳ quy trình sản xuất sản phẩm; kiểm tra chất lượng sản phẩm thông qua khách hàng. 

Dự án cũng đã xây dựng bộ tiêu chuẩn cơ sở cho sản phẩm “Gạo Diên Sanh” và công bố với cơ quan có thẩm quyền theo quy định. Bên cạnh đó, sản phẩm "Gạo Diên Sanh" cũng được đăng ký mã số mã vạch, mã QR Code và tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Qua gần 1 năm triển khai, đến ngày 8/10/2021 vừa qua, Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 77579/QĐ-SHTT cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu số 399136 cho UBND thị trấn Diên Sanh là chủ sở hữu nhãn hiệu chứng nhận “Gạo Diên Sanh”.

Nói về lợi ích khi sản phẩm gạo vùng Diên Sanh được cấp nhãn hiệu chứng nhận, ông Trần Thanh Vinh, Phó Chủ tịch UBND thị trấn Diên Sanh (huyện Hải Lăng) cho biết: Việc xác lập, quản lý và phát triển hiệu quả nhãn hiệu chứng nhận "Gạo Diên Sanh" là động lực để thúc đẩy, nâng cao năng lực cạnh tranh của người dân trong chế biến, tiêu thụ sản phẩm lúa gạo ở địa phương.

Đây cũng là kênh quảng bá hiệu quả thương hiệu “Gạo Diên Sanh” trên thị trường, phù hợp với định hướng, kế hoạch chương trình xây dựng nông thôn mới gắn với sản phẩm OCOP và tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển xanh, bền vững giai đoạn 2021-2025 và những năm tiếp theo.

Điều quan trọng hơn nữa, từ khi áp dụng quy trình sản xuất gạo sạch đã góp phần thay đổi thói quen canh tác dựa vào thuốc bảo vệ thực vật của nông dân. Người dân không còn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hay chất kích thích nào trong toàn bộ quá trình sinh trưởng của cây lúa, từ lúc gieo trồng cho đến khi thu hoạch. Qua đó sản phẩm đảm bảo về chất lượng, chính xác về nguồn gốc và được pháp luật bảo vệ.

"Từ khâu sản xuất đến đưa ra thị trường tiêu thụ, gạo Diên Sanh luôn hướng đến người tiêu dùng bằng chất lượng cao nhất, sạch nhất. Gạo có hương thơm tự nhiên, hạt thon dài, trắng thơm, dẽo, ráo cơm, vị ngon đậm đà đặc trưng của miền “gió Lào cát trắng”. Cùng với đó là giá thành hợp lý, sản phẩm gạo sạch vùng Diên Sanh đã dần chiếm được lòng tin của người tiêu dùng trên địa bàn trong và ngoài tỉnh”, ông Vinh cho hay.

Cũng theo ông Vinh, trên cơ sở kết quả triển khai thí điểm mô hình quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận "Gạo Diên Sanh", chính quyền địa phương đang đề xuất phương án hoàn thiện và nhân rộng mô hình này trên địa bàn tỉnh. 

Sau khi được cấp bảo hộ nhãn hiệu chứng nhận, việc quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “Gạo Diên Sanh” theo hướng sản xuất hữu cơ cũng đang được chính quyền địa phương triển khai thực hiện. 

Trên cơ sở những kết quả đạt được, Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Trị đang tiếp tục đồng hành với UBND thị trấn Diên Sanh thực hiện dự án “Quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “Gạo Diên Sanh” theo hướng sản xuất hữu cơ”. Qua đó, góp phần nâng cao giá trị của sản phẩm, giúp nông dân yên tâm mở rộng diện tích sản xuất một cách bền vững.

Sản phẩm mang thương hiệu "Gạo Diên Sanh" được nhiều người tin dùng. Ảnh: CĐ.

Theo ông Trần Văn Côn, người dân thị trấn Diên Sanh, huyện Hải Lăng, sản xuất lúa gạo sạch theo hướng hữu cơ đòi hỏi quá trình canh tác không được sử dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật hóa học và bỏ nhiều công chăm sóc hơn so với sản xuất thông thường. Tuy vậy, sản phẩm gạo sạch thường được bán với giá cao hơn và ổn định nên đây cũng là hướng đi mới của nông dân chúng tôi trước sự bấp bênh của giá cả các loại nông sản, trong đó có lúa gạo thời gian qua.

Bà Thái Thị Nga, Trưởng phòng Quản lý Công nghệ và Sở hữu trí tuệ (Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Trị) cho biết: "Sau khi được cấp giấy chứng nhận, việc quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “Gạo Diên Sanh” theo hướng sản xuất hữu cơ sẽ giúp sản phẩm gia tăng số lượng và kiểm soát tốt hơn về chất lượng do các hộ thành viên tham gia sản xuất phải tuân thủ chặt chẽ quy chế, quy định và tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm đề ra. Từ đó, các sản phẩm này được người tiêu dùng biết đến rộng rãi, uy tín sản phẩm được nâng cao, giá trị sản phẩm được gia tăng đáng kể, hoạt động sản xuất kinh doanh sản phẩm được mở rộng mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu của thị trường, từng bước nâng cao thu nhập cho người dân”

Sản phẩm mang thương hiệu "Gạo Diên Sanh" được sản xuất từ giống lúa Đài Thơm 8. Đây là bộ giống có chất lượng cao, phù hợp với điều kiện tự nhiên của địa phương.

Để cho ra sản phẩm gạo sạch, trong toàn bộ quá trình sản xuất và chăm sóc, nông dân đã áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật theo đúng quy trình như: sử dụng phân bón hữu cơ; sử dụng các biện pháp sinh học thân thiện với môi trường để phòng trừ sâu bệnh...

Nhờ sản phẩm gạo Diên Sanh đã giúp người dân có điều kiện nâng cao kiến thức trong tổ chức sản xuất và làm giàu, nâng cao đời sống. Đó cũng chính là mục tiêu mà chương trình xây dựng nông thôn mới hướng đến.